'Geven brengt je dichter bij kunst'. Interview met Elise Wessels, mecenas en museumeigenaar
26/04/2013, Renée Steenbergen
Door Renée Steenbergen
In: NRC Handelsblad, kunstpagina vrijdag 26 april 2013
Amsterdam, 26 april.
Publiek eerbetoon aan een mecenas zien we niet vaak in Nederland. Vandaag ontvangt Elise Wessels-van Houdt een koninklijke onderscheiding uit handen van de Amsterdamse burgemeester Van der Laan. Elise Wessels (1943) krijgt het lintje vooral als blijk van erkenning voor het particuliere museum dat zij gratis openstelt voor bezoekers. Daarnaast is zij een groot ondersteuner van het muziekleven in Amsterdam.
Het is cruciaal voor een gezond geefklimaat dat gevers openlijk worden bedankt. Het brengt anderen op een idee en maakt zichtbaar dat de kunst niet zonder vrijgevige particulieren kan.
Elise Wessels begon 25 jaar geleden Japanse prenten te kopen, een belangstelling die uitgroeide tot een verzamelpassie. Bijna tweeduizend prenten herbergt haar museum Nihon no hanga – ‘Japanse prenten’- aan de Amsterdamse Keizersgracht nu. Kenners zeggen dat hier de belangrijkste collectie prentkunst buiten Japan bijeen is gebracht. Wessels zelf is bescheidener: ‘Mijn verzameling bestrijkt de periode 1910 tot 1950 en daarbinnen heb ik inderdaad een aantal bijzondere clusters. Met name de kunstenaarsdrukken uit de jaren twintig zijn zeldzaam, mede door de aardbeving die Japan in 1923 trof.’ Daarom is het belangrijk dat het museum ook onderzoekscentrum is, waar met de originelen gewerkt mag worden.
De directeuren van het Rijksmuseum en het Van Gogh Museum zijn zeer lovend over dit particuliere initiatief. De indrukwekkende reeks exposities die het privémuseum in zijn vierjarig bestaan hield wordt geprezen, evenals Wessels’ ambassadeurschap van de Japanse cultuur en prentkunst. Haar prentencollectie bracht zij onder in een stichting, die de kern ervan over tien jaar aan een Nederlands museum schenkt.
Bij het Rijksprentenkabinet stichtte zij daarnaast een fonds op naam voor onderzoek. Wessels is niet alleen een geldschieter, maar zeker ook een kenner. Dat geldt ook voor de muziek, haar andere passie. Ze is een substantiële en trouwe begunstiger van De Nederlandse Opera, het Holland Festival, de Cello Biënnale, het Concertgebouw en het Concertgebouworkest. Haar Für Elise Fonds helpt Japanse musici van het orkest een beter instrument te krijgen.
Over haar geefmotieven zegt zij: ‘Ik zag aankomen dat de tijden zouden veranderen. Cultuurfinanciering vind ik niet alleen een taak van de overheid, particuliere liefhebbers moeten hun verantwoordelijkheid nemen.’ Wessels, die als donor ook betrokken is bij de Metropolitan Opera, merkte dat de fondsenwerving hier nog in de kinderschoenen staat, ‘maar de laatste tijd is de attitude van directies zeer verbeterd. Ze moeten publiek en liefhebbers betrokkenheid toestaan, benaderbaar zijn.’
Geven geeft haar zelf ook iets: ‘Bijzondere ontmoetingen met bevlogen makers, met andere gevers ook. Zo kom je heel dichtbij de kunst en begrijpt die steeds beter.’ Elise Wessels benadrukt dat geld maar een middel is. ‘Het doel is, met zijn allen –ook kleine gevers zijn onmisbaar- het hoge niveau van de kunst in Nederland in stand te houden.’
Museum Nihon no hanga is op afspraak vrij toegankelijk en de hele maand mei iedere vrijdag t/m zondag open van 12 tot 16u (behalve 31 mei). www.nihon-no-hanga.nl